Interview met Helena Fox over Steeds verder weg
Interview met Helena Fox over Steeds verder weg
Vorige week verscheen het indringende boek Steeds verder weg van Helena Fox. Het verhaal volgt Biz die een heel gewoon leven lijkt te leiden: ze heeft haar moeder en de tweeling. Ook heeft ze haar vader, die er eigenlijk niet meer hoort te zijn, maar er toch is. Niemand weet dit, want haar vader overleed toen Biz pas zeven jaar was. Wat ook niemand weet is dat Biz worstelt met donkere gedachten. Biz zweeft door het leven, tussen goed, oké en normaal door. Maar dan maakt ze iets mee op het strand waardoor alles anders wordt. Haar vader verdwijnt en daarmee ook alles wat veilig was. Ze begint te denken dat het wel gewoon makkelijker is om steeds verder weg te zweven... Of misschien is er nog wel een oplossing waar Biz nog helemaal niet aan gedacht heeft?
Klinkt vet heftig toch? Dat vonden wij nou ook! Om jullie nog enthousiaster te maken voor dit prachtige boek hebben we de auteur van Steeds verder weg, Helena Fox, geïnterviewd over haar debuut.
Kun je jezelf voorstellen aan de Nederlandse lezers?
Hi! Ik ben Helena. Ik ben auteur en creative writing-mentor voor jonge schrijvers. Ik woon samen met mijn grappige, lieve en creatieve familie in de kuststad Wollongong, Australië. Voordat ik hier kwam wonen heb ik veel gereisd en op veel plekken gewoond – in Peru Engeland, Samoa, Europa en Amerika. Ik vind het heerlijk om dichtbij de zee te zijn – ik kan me niet voorstellen dat ik er ooit ver vandaan zal wonen – het is bijna alsof ik de oceaan nodig heb om te ademen. Al sinds mijn jeugd heb ik problemen met mijn mentale gezondheid, maar in de loop der jaren heb ik steeds beter geleerd om met deze problemen om te gaan. Ik hou ontzettend veel van schrijven en ik hou ervan om met jonge schrijvers te werken en hun verhalen te horen. Ik ben erg dankbaar voor het leven dat ik heb.
Steeds verder weg is je debuut en is deze maand in Nederland verschenen. Kan je ons een klein beetje vertellen over waar dit verhaal vandaan komt?
Het verhaal is eigenlijk al 8 jaar geleden begonnen, in de vorm van haast droomachtige fragmenten, allemaal geschreven in de stem van Biz, een jonge vrouw van 16. Terwijl ik schreef ontdekte ik dat Biz’s vader was overleden toen ze nog een kind was, en dat ze hem ontzettend graag terug wilde. Ik ontdekte dat ze hele drukke, donkere gedachten had, veel foto’s maakte, gefascineerd was door kwantumfysica en dat ze soms werd overspoeld door gevoelens van eenzaamheid en verdriet. Nadat ik zo’n 17,000 woorden had geschreven wist ik niet zo goed hoe ik Biz’s verhaal recht kon doen, dus legde ik het weg en wachtte. Zes jaar later, nadat ik zelf door een periode van verlies, verwarring en diepe rouw ging, realiseerde ik me – bijna als een soort openbaring – hoe ik het verhaal van Biz wilde vertellen. Dus toen ik weer ging zitten om te schrijven gleed het boek zo uit mijn vingers en had ik het hele manuscript in negen maanden afgeschreven.
Hoe is Biz ontstaan? Was ze gelijk een compleet karakter?
Biz verscheen gelijk als een ontzettend sterke stem. Ik heb haar stem maar een heel klein beetje aangepast tussen onze eerste kennismaking en het definitieve manuscript. Toen ik het boek opnieuw ging schrijven, was Biz’s stem al zo af dat ik elke keer als ik ging zitten om te schrijven gelijk kon beginnen aan haar verhaal.
Hoe lang heb je gedaan over het schrijven van Steeds verder weg?
Het duurde ongeveer 9 maanden om het complete manuscript te schrijven. Dat heb ik toen naar mijn agent gestuurd. Die vond het fantastisch en bood me een contract aan. Daarna heb ik nog zo’n 9 maanden aan het boek gesleuteld met mijn agent en redacteuren uit Amerika en Australië. In totaal heeft het ongeveer 1,5 jaar geduurd om tot deze gepolijste, gepubliceerde versie te komen.
Wilde je altijd al schrijfster worden? Was jouw weg naar publicatie een makkelijke?
Ik denk dat ik altijd al schrijfster wilde worden, maar dat ik niet wist hoe ik daaraantoe kon geven! Ik schrijf al vanaf dat ik kind was, maar op de universiteit koos ik voor een rechtenstudie! Ik dacht dat ik iets verstandigs moest doen, iets waarbij je gegarandeerd een baan zou krijgen, maar het was echt absoluut niets voor mij. Toen ik 24 was en op het punt stond om advocate te worden realiseerde ik me dat ik niets liever wilde dan schrijven en schrijfster worden. Dus ben ik weggerend naar Amerika en aan een studie schrijven begonnen. Het was zo’n opluchting om eindelijk iets te doen waar ik echt van hield.
De weg naar publicatie was lang, in de zin dat het vele jaren duurde om een boek uit te geven, maar ik heb ook niet heel veel dingen voorgelegd – het maakte me zo zenuwachtig dat ik bijna niets heb uitgestuurd! Ik schreef korte verhalen, waarvan er een paar zijn gepubliceerd, voordat ik besloot boeken te schrijven. Ik heb twee boeken geschreven voordat ik Steeds verder weg schreef, dus oefening baart kunst! Ik moest mezelf een kleine peptalk geven voordat ik het manuscript opstuurde naar literair agenten. Ik was super nerveus, maar ik hield van Biz en geloofde in haar verhaal, daardoor vond ik de moed om het manuscript de wereld in te sturen. En ik ben zo blij dat ik dat heb gedaan!
Alles wat je schrijft is zo mooi en poëtisch! Kan je ons meer vertellen over je schrijfproces? Denk je veel na over hoe je dingen formuleert of komt het als vanzelf? Schrijf je eerst een snelle eerste versie die je daarna corrigeert, of wordt elke zin aandachtig bestudeerd voordat je verder gaat?
Dankjewel! Ik schrijf in het begin vaak zonder er teveel over na te denken, en geef mezelf de ruimte om af te dwalen naar waar de woorden naartoe leiden. Ik vind het heerlijk om in een onafgebroken woordenstroom te schrijven en te schrijven terwijl ik naar muziek luister, dus dat is hoe Biz is ontstaan. Toen ik meer over Biz leerde, en haar verhaal steeds helderder voor me zag, begon ik steeds gerichter te schrijven. Hoewel ik nog steeds op een soort van onbewuste manier schreef, kon ik wel de structuur zien in mijn hoofd, en daardoor kon ik mijn woorden die richting op sturen.
Ik heb andere verhalen geschreven in een zitting, maar met dit boek was het anders – ik noem het mijn ‘stiksteek’ techniek. Ik schreef steeds een bepaald aantal woorden en perfectioneerde die woorden, voordat ik door ging met het volgende stuk. Voor mij werkte deze aanpak super goed; het was een geleidelijk proces. Toen ik een compleet manuscript had ben ik er opnieuw doorheen gegaan, heb ik gaten opgevuld, structurele aanpassingen gemaakt en toen, uiteindelijk, elke zin verfijnd.
Nu ik bezig ben met een nieuw boek, heb ik ontdekt dat mijn ‘stiksteek’ techniek me erg bevalt, dus ik denk dat ik wel kan zeggen dat dit is hoe ik boeken schrijf! Al is het wel een enorm tijdrovend proces – keer op keer bekijk ik dezelfde zin, op zoek naar het juiste ritme van de woorden, en maak constant kleine aanpassingen. Ik denk dat ik dat het leukst vind, het verfijnen. Eigenlijk, eerlijk gezegd, is elk onderdeel van het proces mijn favoriet! Ik hou overal van.
Veel van onze lezers willen waarschijnlijk ook graag schrijvers worden. Heb je misschien wat tips voor jonge schrijvers die proberen hun boek te laten publiceren?
Het belangrijkste is om in jezelf te geloven; je bent een schrijver vanaf het moment dat je een schrijver wilt zijn en begint met schrijven. Wij schrijvers zijn een grappige, gevoelige groep, en we bewandelen allemaal hetzelfde pad – we krijgen allemaal te maken met afwijzing, we schrijven allemaal onhandige zinnen en slechte eerste versies, maar we houden allemaal van woorden en vinden het belangrijk om verhalen te vertellen uit de grond van ons hart. Tegen beginnende schrijvers zou ik willen zeggen: jouw woorden en jouw verhaal zijn belangrijk. Ik geloof in jou!
Hoe voelt het om een verhaal, dat zo dichtbij je hart ligt, gepubliceerd te zien worden over de hele wereld, in allerlei verschillende talen?
Het voelt echt heel erg onwerkelijk! Ik kan er gewoon met mijn hoofd niet bij, alsof dit hele avontuur een verhaal is waarvan ik niet helemaal kan geloven dat het waar is. Toen mijn boek hier in Australie uitkwam, en ik het voor het eerst in een boekhandel zag liggen, werd het opeens heel erg echt. Ik heb toen echt gehuild. Deze hele ervaring is geweldig, zenuwslopend en prachtig. Wat vertalingen betreft, nou, dat is helemaal iets bijzonders. Ik vond het geweldig om met mijn vertaler, Margot Reesink, te werken aan de vertaling. Dit is een ervaring waarvan ik nooit had durven dromen dat ik het mee zou maken; ik ben er elke dag dankbaar voor.
In Het ik- niet-ik-meisje, een van de essays over Steeds verder weg , schreef je dat het plot erg gebaseerd is op persoonlijke ervaringen en dat je ook elke dag dealt met mentale gezondheid. Was het zwaar om Biz’s verhaal te schrijven? Of was het juist een geruststelling om de woorden op papier te zetten?
Ik zou het niet zo op die manier willen zeggen – het plot in dit boek is niet direct gebaseerd op mijn eigen leven, en het verhaal van Biz is niet dat van mijzelf. Daarentegen zijn veel van mijn ervaringen en reacties verweven met die van Biz. Net als Biz heb ik sinds ik klein was last van problemen met mijn mentale gezondheid; ik heb me vaak eenzaam gevoeld; ik heb mensen verloren van wie ik hield en ben compleet omvergeworpen door dat verlies; ik heb trauma’s en isolatie meegemaakt, en ik ben door de zorg en liefde van anderen uit die zwarte periodes gekomen. Ik voelde me verplicht dit verhaal te schrijven – het is Biz’s verhaal en dat van mij, samengesmolten. Het voelde heel helend om op te schrijven hoe het voelt – om te rouwen en langzaam te ontrafelen, om los te laten en jezelf bijna compleet te verliezen, om vervolgens vastgehouden te worden en te genezen door wederzijdse liefde.
Als je iets tegen Biz kon zeggen dat ze heel erg nodig moest horen, wat zou dat dan zijn?
Ik zou zeggen: Lief prachtig mens, je bent niet alleen. Ik ben hier; wij zijn hier, samen. Hier is een stille plaats om te zitten, als je wilt. Hier is wat thee; hier is de oceaan; hier is een vogel die door de lucht vliegt. Hier is mijn hand, die ik naar je uitsteek. Je bent fantastisch en ik ben je zo dankbaar. Weet dat je ontzettend geliefd bent!!!
Wat zou je willen zeggen tegen lezers die zelf dealen met mentale gezondheidsproblemen?
Ik zou hetzelfde zeggen als dat ik tegen Biz, en ieder ander die door een moeilijke periode heen gaat, zou zeggen: Je ben niet gebroken en je bent niet alleen. Ik snap het, totaal. Ik begrijp de zware dagen en ik ken de moeilijke momenten. In die momenten doe ik mijn best om door te gaan, in beweging te blijven, net zolang tot er iets veranderd. Dit kunnen hele klijne dingen zijn: iets goeds, zoals een liedje of de kleur van de lucht of misschien een spinnende kat. Ik verzamel die momenten en stop ze in mijn zak. Ik verzamel schoonheid. Ik adem. Kijk omhoog. En zeg tegen mezelf, en tegen iedereen die het misschien nodig heeft: Hier ben je. Hier zijn we, samen. Weet dat je geliefd bent!!!
Kan je een zin of een alinea kiezen uit het boek dat je ontzettend dierbaar is?
'Het leven is verschrikkelijk en prachtig, hè? Het is precies tegelijk het mooiste/het ergste, alle mogelijkheden tegelijk.'
In het essay De boeken die mij vormden, scheef je dat je al je hele leven wordt geïnspireerd door boeken. Wat is je absolute favoriet?
Ik denk oprecht niet dat ik een favoriet kan kiezen! Ik heb honderden boeken gelezen, en van zoveel gehouden. Elk boek heeft me gemaakt tot de persoon en schrijfster die ik nu ben. Maar een boek dat ik recentelijk heb gelezen en waar ik altijd van zal houden is Lanny, van Max Porter. Het is een kunstwerk van taal en vorm, een verhaal over een verloren jongen, en over de aarde, en liefde en saamhorigheid. Het is gevoelig en totaal uniek.
Kan je ons iets vertellen over waar je nu mee bezig bent?
Ik zit middenin de experimentele fase van mijn nieuwe boek, dus mijn gedachten gaan nog alle kanten op en de eerste versie is nog echt ruw. Maar dit zijn een paar dingen die ik al wel weet over het boek: het is een rustig boek over luide dingen. Er is een meisje – ze is stabiel, een rots in de branding voor haar vrienden en familie. Ze is een artiest. Ze rent ’s avonds langs het water. Er is ook een opgezette vogel, en poëzie en dromen, en een kat genaamd Susan! Ik hou nu al van de hoofdpersoon en ik wil elke minuut van de dag haar verhaal schrijven.
Wat hoop je dat lezers meenemen na het lezen van Steeds verder weg?
Ik wil dat lezers weten dat hoop naast verdriet en ziekte kan bestaan, dat saamhorigheid en liefde je door de donkerste dieptes heen kan helpen, en dat het vragen om hulp als je het zwaar hebt oké is. Onzichtbare ziektes verdienen net zoveel aandacht en respect als zichtbare ziektes, en degene die daarmee worstelen verdienen alle steun. Ik wil dat lezers weten dat ze ertoe doen, en dat wie ze ook zijn, en waar ze ook mee strijden, ze alle liefde van de wereld verdienen.
Meer lezen over Helena Fox en over haar schrijfinspiratie? Lees dan ook het essay over Het ik- en niet-ik-meisje: Het verhaal achter Steeds verder weg of De boeken die mij vormden.
Steeds verder weg is nu overal verkrijgbaar in de (online)boekhandel.
Meer in deze rubriek
Ook zo'n fan van H@ck? |
Interview met Nic Stone |
LONGREAD: een interview met Suzanne Collins |
‘Zij en ik is een liefdesbrief aan mijn tiener-zelf’ |
Pages
Meer in deze rubriek
5 vragen aan Esther Walraven |
5 vragen aan Buddy Tegenbosch |
5 vragen aan Miriam Bruijstens |
Kijktip: Mijke Pelgrim vertelt over haar nieuwe boek |
5 vragen aan Henk Hardeman |
De uitdager van Taran Matharu |
Q&A met Nina de Pass |
Would you rather? met Helena Fox |
Ook zo'n fan van H@ck? |
Interview met Nic Stone |
LONGREAD: een interview met Suzanne Collins |
‘Zij en ik is een liefdesbrief aan mijn tiener-zelf’ |
Column: Optelsom |
'Dit boek heeft een speciaal plekje in mijn hart' |
#vraaghetdecorrector |
Blijf lezen, halfgoden! |
Op zoek naar de boektrailer... |
Zo kwam ik op het idee voor De eliminatie |
Column: Mink, magie en Huize Sandra |
Piper Perish en ik |
Terug naar de dinosauriërs |
Historie, cultuur en Pokémon |